ใคร เป็น ใคร ในนครพนม: คุณยายบับภา ไกยะฝ่าย แม่หมอเหยาไทญ้อ แห่งบ้านคำพี้ อำเภอนาแก จังหวัดนครพนม

คุณยายบับภา ไกยะฝ่าย แม่หมอเหยาไทญ้อ คนสำคัญของบ้านคำพี้ หมู่ 1

ขณะฟ้อนนำชาวคณะ ในงานประเพณีเหยาไทญ้อคำพี้ ประจำปี 2554

ที่จัดขึ้นใน วันที่ 11 - 12 มีนาคม 2554 ณ บ้านคำพี้ หมู่ 1 อ.นาแก จ.นครพนม

" ผาม " หรือ หิ้งสถิต " ผีปู่ตา " ทุกดวง ที่มีในหมู่บ้าน ที่ใช้มะพร้าวอ่อนปักดอกไม้สีขาวเป็นสัญลักษณ์แทนดวงวิญญาน " ผีปู่ตา " ทั้งหลาย

งานประเพณีเหยาไทญ้อคำพี้ประจำปี จะกำหนดจัดขึ้นในวัน 3 ค่ำ ของเดือน 4 ทุกปี

" ผีปู่ตา " จะถูกอัญเชิญมารวมกัน ณ ผาม แห่งนี้ เพื่อรอรับการสังเวยเซ่นไหว้

( คล้ายๆพิธี เช็งเม้ง ของชาวไทยเชื้อสายจีน ) ที่บ้านคำพี้ จะจัด 2 วัน

งานวันแรก เป็นการอัญเชิญเชิญ " ผีปู่ตา " ให้ออกมารวมกันถือว่าเป็น " วันจม "

งานวันสุดท้าย เป็นการเซ่นบวงสรวง " ผีปู่ตา " ด้วยพิธีการต่างๆ " ถือว่าเป็น " วันลอย "

สาระสำคัญของงานเหยา ตามความเชื่อของชาวไทญ้อบ้านคำพี้ก็คือ " งานเลี้ยงผีปู่ตา "

เป็นการทำบุญเซ่นไหว้ดวงวิญญาน " ผีปู่ตา " บรรพบุรุษของตนที่ล่วงลับ เพื่อ

จะแสดงความกตัญญูรู้บุญคุณ ที่ท่านเหล่านั้นได้สร้างสมให้ลูกหลานได้มีที่อยู่ที่กินในวันนี้

และ ให้ ดวงวิญญานของบรรพบุรุษ ได้คุ้มครองรักษาคนในหมู่บ้านให้มีสุขภาพแข็งแรง

ประเพณีนี้ แต่ละหมู่บ้าน แต่ละชุมชน ถึงจะมีเชื้อสายเดียวกัน แต่การปฏิบัติจะต่างกันมาก

บางชุมชน ก็จะเรียกว่า " ลงผีหมอ " หรือ " เลี้ยงผีหมอ " หรือ " เลี้ยงผีฟ้า "

แต่ที่เหมือนกันคือ เครื่องไหว้จะไม่ใช้ธูป คงมี ดอกไม้ เทียน หมากพลู บุหรี่ ใข่ต้มและ สุรา

งานประเพณีเหยาไทญ้อคำพี้ ประจำปี 2554

ณ ลานสาธารณะ บ้านคำพี้ หมู่ 1 ตำบลคำพี้ อำเภอนาแก จังหวัดนครพนม

ในวันที่ 11 - 12 มีนาคม 2554

ปีนี้จะหงอยไปหน่อย เพราะ อบต.คำพี้ ไม่ได้สนับสนุนค่าใช้จ่าย ตามที่เคยรับปากไว้

วาน ท่านนายกฯ ตาด พรมพินิจ ช่วยชี้แจงในเรื่องด้วย

หมอเหยาอาวุโส คุณยายบับภา ไกยะฝ่าย อายุ 91 ปีแล้วยังเดินเหินและฟ้อนได้แข็งแรงดี คุณยายเหยามาตั้งแต่เป็นสาว ปัจจุบันเป็น แม่หมอเหยา ระดับ แม่เลี้ยงผู้ถ่ายทอดวิชาเหยาและเลือกผู้สืบทอดการจะมาเป็นหมอเหยาคนใหม่ เพื่อทำพิธีการเหยาตามประเพณีของชาวไทญ้อคำพี้ต่อไป

การเหยาในวันแรก ของบรรดาหมอเหยาไทญ้อ แห่งบ้านคำพี้ หมู่ 1

คุณยายบับภา ไกยะฝ่าย ได้นำบรรดาหมอเหยาไทญ้อ ทำพิธีกรรมการเลี้ยงผีปู่ตา ตามประเพณีอันเก่าแก่ของชาวไทญ้อบ้านคำพี้ มากว่า 50 ปีแล้ว

oooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooo

ประมวลภาพงานประเพณีเหยาไทญ้อคำพี้ ในปีที่ผ่านมา

งานประเพณีเหยาไทญ้อประจำปี 2553

จัดขึ้นในวันที่ 19 - 20 มีนาคม 2553

ณ บ้านคำพี้ หมู่ 1 ตำบลคำพี้ อำเภอนาแก จังหวัดนครพนม

งานประเพณีเหยาไทญ้อคำพี้ ปีนี้ได้รับเงินสนับสนุน 5,000 บาท

จาก อบต.คำพี้เป็นครั้งแรก ในประวัติศาสตร์การก่อตั้งตำบลคำพี้มาเกือบ 100 ปี

" ผาม " หรือ " ซุ้มผีปู่ตา " หรือ " หิ้งผีปู่ตา "

คุณยายบับภา ไกยะฝ่าย กำลังนำบรรดาหมอเหยาทั้งหลาย ทำพิธีการเหยา ในวันแรก

การไหว้อัญเชิญดวงวิญญาน " ผีปู่ตา " ในหมู่บ้านทุกดวง ให้ออกมารวมกัน ณ สถานที่แห่งนี้

คุณยายบับภา เปลี่ยนเสื้อผ้า เตรียมการ " สรงสนาน " หรือ การอาบน้ำแห่งปี

พิธี " สรงสนาน " หรือ การอาบน้ำแห่งปี ของบ้านคำพี้ อำเภอนาแก

คุณยายบับภา ท่าทางจะหนาวเย็น

หลังพิธีสรงสนานถึงจะเหนื่อยหนาว คุณยายบับภา ก็ยังมีแรงในการทำพิธีกรรมอื่นๆต่อไป

ไม่น่าเชื่อว่า ถึงคุณยายบับภา จะสูงอายุถึง 90 ปี แล้ว แต่ยังมีเรี่ยวแรงแข็งขันในการฟ้อนได้ทั้งวัน
สมกับเป็น " มรดก ที่มีชีวิต " ของแผ่นดิน บ้านคำพี้